ЯСАУИ ХИКМЕТТЕРІ МЕН ТАЙҚАЗАН ЖАЗУЛАРЫНДАҒЫ МОРАЛЬ МЕН ЭТИКА ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ НАУРЫЗ ФИЛОСОФИЯСЫМЕН БАЙЛАНЫСЫ

Аннотация

Аңдатпа. Бұл мақалада Қожа Ахмет Ясауи хикметтері мен «Тайқазан» эпиграфикасындағы моральдық-этикалық ұстанымдар талданып, олардың өзара сабақтастығы қарастырылады. Ясауи мұрасы түркі-мұсылман өркениетінің рухани-этикалық негізін қалыптастырып, адамның ішкі кемелденуін, әділеттілік пен ізгілікті насихаттайды. Ал «Тайқазан» эпиграфикалық жазуларында исламдық құндылықтар мен қоғамдағы этикалық нормалар көрініс тапқан. Мақалада осы екі мәдени-рухани мұрадағы ортақ аксиологиялық қағидалар анықталып, олардың қоғамдағы әлеуметтік-мәдени рөлі сарапталады. Сондай-ақ, Ясауи ілімінің қазіргі қазақ қоғамындағы маңыздылығы мен оның этикалық нормаларының бүгінгі заман талаптарымен қаншалықты үйлесетіні зерделенеді. Сонымен қатар, мақалада «Наурыз» мерекесі мен Ясауи хикметтері және Тайқазан жазулары арасындағы байланыс қарастырылады. Наурыз – бірлік, татулық, жомарттық, рухани жаңару сияқты құндылықтарды дәріптейтін мереке. Бұл ұстанымдар Ясауи ілімі мен «Тайқазан» эпиграфикасында да көрініс тапқан. Ясауи мұрасындағы рухани тазару, қайырымдылық, сабыр мен шынайылық қағидалары «Наурыз» мерекесінің мәнімен үйлеседі. Қазіргі қоғамдағы рухани-адамгершілік құндылықтарды жаңғыртуда Ясауи хикметтері мен «Тайқазан» эпиграфикасының маңызы зор. Бұл мұралар әділеттілік, адалдық, мейірімділік, рухани тазалық сияқты қағидаларды дәріптеп, жастар тәрбиесі мен этикалық білім беруде маңызды рөл атқарады.