ӘЛИХАН БӨКЕЙХАНОВТЫҢ САЯСИ ТРАЕКТОРИЯСЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ
DOI:
https://doi.org/10.59103/muzkz.2024.06.05Түйінді сөздер:
қазақ зиялылары, қазақ көсемдері, көшпелі шаруашылық, А.Ф. Щербина экспедициясы, Дума, «Выборг шақыруы», «Қазақ» газеті, пантүркистер мен батысшылдар, «Полярная звезда» масон ложасы, «бөтендерді жұмылдыру», «Алаш» партиясы, Уфа каталогыАннотация
Аңдатпа. Ә. Бөкейхановтың саяси мұрасындағы ең іргелісі – ұлттық-мемлекеттік өзін-өзі билеу идеясы, оны жүзеге асыруға бар күш-жігерін жұмсаған ол және оның жолдастары 1917 жылы желтоқсанда «Алаш-Орда» мемлекетін жариялады. Әлихан Бөкейхановтың өмірі, қоғамдық-саяси, сондай-ақ ғылыми шығармашылығы – осының бәрі Қазақстанның ұлылығына қызмет етті. Ол халықтың моральдық және саяси таңдауын бейнеледі, оның арқасында Қазақстан мемлекетінің даму жолы негізінде саяси шайқастарсыз және қантөгіссіз кездесулерге әкелді. Қазақ көшбасшысының жаңа тарихымыздың алғашқы ең күрделі кезеңінде тәуелсіз мемлекеттіліктің қалыптасуына қосқан ерен үлесін ерекше атап өткен жөн.
Кең ғылыми-тарихи материалға негізделген мақалада Ә. Бөкейханов - өмірбаяны да, қоғамдық-саяси қызметінің де мазмұны ашылады, көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері, ғалым, дарынды публицист, сондай-ақ «Алаш» ұлттық-демократиялық партиясының жетекшісі әрі ұйымдастырушысы ретінде, тұңғыш қазақ ұлттық үкіметі «Алашорданың» алғашқы басшысы. Алаш партиясының қызметі, белгілі болғандай, қазақ даласының мемлекеттік дамуының іргелі негізін құрады, тәуелсіз Қазақстанның болашағын болжаған.
