ВАКФ ЖӘНЕ ХАЛИМ АБА ЖАЙЛЫ ДЕРЕКТЕР

Аннотация

Андатпа. Қазіргі таңда ұмыт болып бара жатқан тағам түрлері көптеп кездеседі.  Мақалада Әмір Темірдің, Қожа Ахмет Ясауи кесенесіне арналған «Вакф» құжаты жайлы және кесенеде арнайы әзірленетін «Әлім аба» тағамы туралы тарихи деректер келтірілген. Сонымен қатар, сол кездегі өлшем бірліктері мен тағамға қосатын қоспалар туралы айтылады. Музей архивындағы Вакфтық құжаттарындағы мәліметтер тақырып төңірегіндегі ғылыми еңбектердегі мәліметтермен салыстырылып, талдау жасалды. Сырдария жағасын бойлай егіншілікпен айналысқан халықтың науқан кезінде ас даярлауға бөлінген дәнді-дақылдардың ортақ есебі шығарылды. Зерттеу жұмысында дін жолын ұстанатын әртүрлі әлеуметтік топтарға арналып жасалған «Халим аба» асы мен нан жабу кәсібі түркі дәстүрінде болғандығы сипатталған. Мақаланың мақсаты Вакф және Халим аба жайлы тың деректерді ғылыми айналымға енгізу болып табылады.

Жергілікті халық арасында тараған аңыз бойынша «Халим аба» тағамы жеті түрлі бидай тұқымдас өсімдік дәнінен және жеті түрлі ет қосылып жасалған. Жергілікті отырықшы халық бидай тұқымдастарының барлығын да еккенін және кесенеге зийаратқа келген сайын әркім өз еңбегімен өсірген өнімін,  мал бағатындар малын, аңшылар аң етін алып келетін болған. Жұма күні түске дейін қайнатылған ерекше тағам «халим» тағамы жұма намазынан кейін намазға қатысушыларға таратылып, артынша-ақ жарлы-жақыбайлар мен зийаратшыларға күлше нанмен бірге берілетін болған.